TransAnatolie Tour
 

Geçici görevle yerleşme kültürü

Acemhöyük

 

Şiirleriyle de gönüllere hitap etti

 

Zaman Akıyor

 

'Doğan Hızlan'dan Bakan Günay'a öneriler!', İbrahim Çamkerten

 

'Cumhuriyet ve Bağımsızlık', İbrahim Çamkerten

 

'Cumhuriyetçi Seferberlik Manifestosu', İbrahim Çamkerten

Sevgili Gezginler, Değerli Dostlarımız

TransAnatolie, Internet web alani www.transanatolie.com‘un açılışını size duyurmaktan mutluluk duyar.

Böylelikle TransAnatolie, kültür turlarındaki ilk adımlarını gerçekleştiriyor ve programlarında ülkemiz Türkiye’yi size ve Dünya'ya farkli pencerelerden değişik açılarda sunuyor.

TransAantolie ile Çatalhöyüklü ilk Ana Tanrıça'nın kültürü ile tanışıyorsunuz, Hititler'in ilk başkentleri Aksaray’ın Acemhöyük’ü, Çorum’un Hattuşaş’ı sizi Hitit türküleri ile karşılıyor.

Truva’da Paris’in sevgilisi Güzel Helena'nın öyküsünü dinliyor, at kişnemeleri arasında Melih Cevdet Anday’ın “Truva Önünde Atlar” şiiri, size hem Homeros’un İlyada ve Odisesin'deki Hektor, Aşil ve Agamemnon’u, hem de “Gelibolu'da, İnönü'de vatanın kötü talihini yenen” Mehmetcikleri düşündürüyor.

Mustafa Kemal Atatürk Çanakkale’de kalmış askerlerin annelerini engin insan sevgisi ile “Ey çocuklarını bu ülke topraklarında bırakan anneler, onlar için üzülmeyiniz, onlar bu topraklar için çarpışırken bu toprağın çocukları oldular, şimdi, Türk kardeşleriyle birlikte yan yana uyuyorlar” diyerek kıtalararası yakınlaşmayı sağlıyor, Anzaklar’a Çanakkale'yi kendi ülkelerinden daha çok sevdiriyor.

TransAnatolie Avrupa’nın kultur mirascisi olmakla övündüğü eski Yunan uygarlığının en önemli kentlerini, Anadolu’nun bir parçası olarak; demokrasi perisi Aspasia’yı, Milet’li Thales’i, Efes’li Heraklit’i, Piriene’li Hipodamüs’ü de Anadolu'nun çocukları olarak size tanıtıyor.

Doğulular, batılılar, kuzeyliler, güneyliler, kimsesizler, ayricaliklilar Mevlana’nın, Hacı Bektaş Veliler’in, Pir Sultan Abdalllar’ın, Yunus Emreler’in, Aşık Veyseller’in hoş görüsünü soluyor; dinler, kültürler; Hiristiyanlık, Yahudilik köklerini Anadolu'da Türkiye’de buluyor, Müslümanlık Anadolu’da kök salıyor. TransAnatolie bu izleri sürüyor. Süleymaniye Mimar Sinan'la yükseliyor; İbn-i Sina Tıp'da, İbn-i Batuta Astronomi'de, Ahmed Arif Arf, Ratip Berker, Matematik'de, Erdal İnönü Fizik'de yeni buluşlar getiriyor. Bizim Kanuni Fransızlar'ın Muhteşem Süleyman’ı oluyor, İspanya Yahudileri mutluluğu Fatih’in İstanbulun'da buluyor. Bu izleri süren TransAnatolie Tour ile Tahsin Özgüç’ün, Ekrem Akurgal’ın kültür dünyasını keşfediyor, Mahmut Makal’ın "Bizim Köy'unü" okuyor, Bülent Ecevit'in “Pülümür'lü Kadının Gizini" hissediyorsunuz.

Mazlum ulusların umut kaynağı olan Mustafa Kemal Atatürk, hurafelerden arınmış açtığı bilimsel aydınlanma yolunda, çağdaş uygarlığın ölçütleri ile doğu gizemini de kapsayan Türkiye’yi, Acemhöyük’lü yorgunluk tanımaz Memedler'in omuzunda Dünya Kültür Merkezliğine yükseltiyor.

TransAnatolie Tour ile seyahat Marco Polo’nun, Evliya Çelebi’nin İpek Yolu Kervansaraylarındaki tılsımlı, doyumlu yolculuklarını yaşatıyor. Timur’un fillerini, Cengiz Han’ın yüksek yaylalarını düşlüyorsunuz. Orient Express size batıdan doğuya Bizans’ı yaşatıyor.

TransAnatolie Tour ile doğayı tanıyor, onu dinliyor, Acemhöyük’de ata biniyor, Kapadokya’yı balonla keşfediyor, Kalecik’de üzüm topluyor, Tekir ve Kangal’ı seviyor, Angora’dan Taşpınar halılarını dokuyor, termal sağlık turizm merkezlerinde dinleniyor, Ağrı Dağı’nın zirvesine çıkıyorsunuz.

İbrahim Çamkerten
TransAnatolie Tour Yönetim Kurulu Başkanı
Başkent Ankara TÜRSAB Yönetim Kurulu Üyesi

Sayfa Basi

Sabah Gazetesi yazarı Yılmaz Özdil, Efes kenti ile ilgili bir yazı yazdı. Daha doğrusu Avusturya Büyükelçisi'ne hitaben bir açık mektup. Ben şimdiye kadar bizim kazı alanlarıyla ilgili olarak yapılmış daha iyi bir saptama okumadım. Yazar aynı mektubu Çatalhöyük için, Hattuşa için ve daha nice benzerleri için kaleme alsa aşağı yukarı aynı şeyleri yazardı herhalde. Çünkü hepsi aynı durumda. Türkiye'de olağanüstü önemli tarihi kentler, antik kalıntılar gün yüzüne çıkarılıyor ama ne devletin, ne özel kesimin, ne de bu ülkenin insanlarının hiçbir şekilde ilgisini çekmiyor. Bu sütunda defalarca sordum son yıllarda birçok yeni keşfin söz konusu olduğu Hattuşa'ya giden bir tek devlet büyüğü var mı diye. Ne yazık ki yok. Oysa Japon prensi Mikasa ikide bir de gelip bakıyor oraya. Yeni bulguları yerinde inceliyor. Sanki Hattuşa Japonya'ya aitmiş, ya da Hititler Japon kökenliymiş gibi. Bizdeki ilgisizlik ve Japonlardaki ilgiyi görünce insan böyle düşünüyor ister istemez. Bırakın devlet büyüklerini, Hattuşa'ya gitmiş ve orayı hakkıyla gezmiş kaç Çorumlu vardır dersiniz? Ya da Çatalhöyük'ü gezmiş kaç Konyalı? Çorum'a ilk gittiğim yıllarda beni televizyondan tanıyıp da Hattuşa'nın nerede olduğu soranlar vardı.

Almanlar Hattuşa'yı, Avusturyalılar Efes'i, İngilizler ve diğerleri Çatalhöyük'ü kazıyor. Hattuşa ile ilgili rehber kitaplar kazı yapan Alman heyeti başkanlarına ait. Çatalhöyük rehber kitapları ise orada kazı başkanlığı yapan İngilizin adını taşıyor. Nerede bizim Türkler? Buralar bizim topraklarımız değil mi? Bu ayıp parasızlıkla filan açıklanabilir mi? Sen para yok diye topraklarının tarihinin araştırılmasını yabancılara bırak, ondan sonra Marco Aurelio TC vatandaşı oldu diye protesto et, kapitülasyonlarla bağlantı kur. Asıl kapitülasyon kendi topraklarının kazılmasını ve tarihinin araştırılmasını yabancılara bırakmaktır. Bankaları, şirketleri yabancılara satıyoruz diye kıyameti koparıyoruz, sonra da kendi topraklarımızı kazıp bizim tarihimizi bize öğretmesi için yabancıları davet ediyoruz. Kimse yanlış anlamasın. Ben o toprakları kazan yabancılara kızmıyorum. Tam tersine onlara teşekkür ediyorum. Çünkü onlar oraları kazıp da o yayınları yapmasalar biz bu ilgisizlikle Hititlerin Anadolu'da yaşadığını bile bilmeyeceğiz.

Dışarıdan bakıldığında görüntümüz inanılmaz biçimde bir göçmen görüntüsü. Yani buralarda geçici olarak oturuyormuşuz da günü gelince çekip gidecekmişiz gibi. Bunu örneğin İstanbul'a göç ederek gelmiş Anadolu insanında yaygın biçimde görmek mümkün. Oturduğu semti benimsemiyor, komşusunu tanımaya çaba göstermiyor, evinin çevresini temiz tutmaya özenmiyor, buradaki müzelerle ilgisi yok. Sanki buraya geçici görevle gelmiş de her an kendi memleketine dönecekmiş gibi. Bunu derecesini farklılaştırarak aşağı yukarı bütün Türkiye'ye uygulamak mümkün. Hiçbirimiz sanki burası bizim asıl yerleşim yerimiz değilmiş de bir gün gelip orta Asya'ya dönecekmişiz gibi bir görüntü sergiliyoruz. Çevremizle ilgimiz neredeyse sıfıra yakın, tarih deseniz Osmanlı'dan öncesiyle ilgimiz kopuk, hatta batı tarihini kendi topraklarımızda yaşamış olan uygarlıkların tarihinden iyi biliyoruz. Bu topraklardan 40 dolayında uygarlık gelip geçmiş, say deseniz üçten fazlasını sayacak insan sayısı parmakla gösterilebilecek kadar az.

Yurt dediğin yer hakedilmelidir. Haketmek, yalnızca uğrunda kan ve gözyaşı dökmekle, bir takım sanayi tesisleri inşa etmekle olmaz. Yurdunu haketmek için topraklarının geçmişini, oradan gelip geçen uygarlıkların neler bıraktığını bilmek ve o geçmişe, o bilgiyle sahip çıkmak gerek.

Mahfi Eğilmez

Sayfa Basi

Those of us born and raised in the developing “South”, that is, mainly in the non-industrialized countries of the Orient, and taught there to sort out whatever is libertarian, forward-looking and utilitarian in the developing “North”, that is, the modern and industrialized societies of the world, are now taken aback by the Western surrender, especially of late, of hard-won values that we, the so-called ‘Orientals’, tried in good faith and for decades to remold and rejuvenate for our own orders. Such unexpected retreats on the part of the self-styled advanced models strike us now with amazement and awe. We also perceive the reintroduction of arbitrary practices in some Western societies that we are doing so much to phase out in the East. It is difficult to grasp the Western desideratum in the initiation of oppressive structures, domestically and internationally, that we in the East are taking pains to cast out.

Many of us took at face value phrases like “We, the people of the United States”, or “We, the peoples of the United Nations”, both moving expressions in the Preambles of the Unites States Constitution and the United Nations Charter respectively. I was one of the many aspiring youngsters educated at American colleges and universities. The prevailing portrayal of the American Government as being “of the people, by the people and for the people” by none other than ‘Honest Abe’, the 16th President of that great nation, at the concluding part of his legendary Gettysburg Address in 1863, had been early instilled in our minds.[1] The American people, foremost its youth, take this definition for granted even today. I personally discovered much after the conclusion of my formal education that Rutherford B. Hayes, the candidate of corporate interests and the eventual 19th President, came forward, only thirteen years later (in 1876), with the following contradictory definition: “This is the government of the people, by the people and for the people no longer. It is a government of corporations, by corporations, and for the corporations”.[2]  Bringing to mind the controversy over the results of the presidential election of 2000, Hayes’s Democratic opponent had won a larger popular vote, but the Republican managers contested the returns, and a special commission awarded the election to Hayes. The latter’s diametric portrayal of the American Government is not well publicized. Similarly, even President Lincoln, who had composed the earlier and popular definition, observed the following just before his death: “Corporations have been enthroned...An era of corruption in high places will follow and the money power will endeavour to prolong its reign...until wealth is aggregated in a few hands...and the Republic is destroyed”.[3]

The American manufacturers and plantation owners, who felt oppressed by metropolitan England and broke with it to emancipate themselves wheedled, as part of an old story, the lower classes to fight for the rich. The hand that wrote the Declaration of Independence also wrote advertisements for fugitive slaves. The American Constitution was produced more than two centuries ago by fifty-five men, signed by thirty-nine, most of whom were slaveholders, and adopted in only thirteen states by the votes of less than two-thousand men. Afterwards, millions of Africans tilled the cotton, rice, sugar-cane and tobacco for the few “Lords of the Land” and worked as servants for the “Bosses of the Buildings”.[5] The country was united only in name. The landlords of the south finally fought the money lords of the north. The Black men and women were now free to move north, where they had no job, no roof, and not even the boiled corn they had in the south. The lords of industry have been in the saddle since then. One short step was necessary from control of wealth to control of the government.

FDR aimed at more than merely making capitalism work; he wanted it to work more tolerably for the vast majority. The present U.S. Administration targets the removal of the gains of the 1930s, on the part of  the average men and women, although the New Deal was only a reshuffle of the old deck of cards. Foreign students of political science (like myself), studying in the United States in the 1950s, were astounded to read in their textbook[6] that the southern states in those years had been one-party dictatorships for decades, with “bosses”,[7]  “machines” and not a hint of opposition allowed even within the party in power.

***

The United States, among the five, dominates the U.N. in a multifaceted way. It is the only host to a public service international organization that repeatedly violated its Charter, almost succeeded in bankrupting it deliberately, and undermined its very existence by ignoring it. No member country used it for its own purposes and at the same time damaged it as the United States. The conflict is, not only a matter of inflated bureaucracy, squandering of funds, unpaid dues, arms control, peacekeeping, world trade or global environment, but a clash of interests and values. Washington’s policy is to try to make all international organizations, including the U.N., compliant to its own policies. Those who chart America’s course, especially since the end of the Cold War, do so with a clearly defined purpose in mind: to expand the American imperium.        

A perusal of the official position of the American Government with respect to the principal human rights treaties reveals  that this country either failed to sign or ratify some conventions or was on record for serious shortcomings in terms of compliance with a number of others. It has not signed the Optional Protocol to the Convention on the Elimination of All Forms of  Discrimination against Women, the first and the second Optional Protocols to the International Covenant on Civil and Political Rights, the International Convention on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families, and the treaty banning anti-personnel mines. The U.S. administrations did not sign core International Labour Organization conventions that protect basic labour rights. It has signed but not ratified the International Convention on Economic, Social, and Cultural Rights, the Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, and the Convention on the Rights of the Child.

The United States dismissed the binding obligations of the Kyoto Protocol and thrusted the burden of fighting global warming on the rest of the world. It rejected the Comprehensive Test Ban Treaty and announced that it will test new types of nuclear weapons. It withdrew from the Anti-ballistic Missile Treaty and kept developing a space-based missile system.

***

Throughout these developments, foreign elites watched American leaders, while insisting that they speak great truths, describing the role of their country in the world as a Manifest Destiny to help transform the entire globe. Starting almost immediately after independence, opinion formers in successive generations explicitly stated that the dominant fact of American history had been expansion and that Great Power status had been thrust on that country to save the world a number of times. As the 20th century approached, American chieftains of policy felt that nothing would satisfy them in the future but free access to all foreign markets. Prosperity at home through overseas expansion has been the cornerstone of American diplomacy for many decades. America proclaimed a number of times its intention to build  “a new world order by applying its  domestic values to the world at large”.[12] Some elements of  President Wilson’s 14 Points, which he read at Versailles, benefited his country alone, and Presidents FDR and Truman aimed to recast the entire world on the American model. The end of the Cold War produced an even greater temptation to further the same cause. U.S. leaders representing both parties agreed that the United States had emerged as the indispensable nation. The policies of Presidents George H.W. Bush and Bill Clinton reflect a single-minded determination to extend American ascendancy.

***

American actions led to two wars, which destroyed two governments, killed Afghan civilians more than the number of the 9/11 victims, led to appalling tortures in Iraq on the part of the occupying forces that promised liberation and democracy, and signalled a new era apparently to be dominated by the following: military intervention lacking international consent, series of falsehoods as camouflage for use of force, conquest and subjection, naked assault accompanied by indiscriminate killing and violence embracing sadism, scandalous war crimes in disregard of international law, new governments composed of selected individuals with no roots among the local people, civilian or military decision-makers whose wanton actions as occupiers bring to mind the Roman proconsuls, representatives with hands stained in blood, variety of theft from oil to archeological treasures, a policy of stick and carrot, and ever-growing death.

A White House Executive Order (2001) authorized military committees to try swiftly and secretly certain non-citizen civilians in the United States, with no presumption of innocence  nor protection against forced confessions, and convict them, including death sentence, by a two-thirds majority with no right to effective appeal. With the absence of right for the defendants to confront the evidence, to object to illegally obtained records, or to appeal for a public trial, this kind of a judicial system where a small group of officers act as prosecutors, judges, jury, court of appeal and executioners is an unusual practice that all Third World countries have been endeavouring for some time to push back to the annals of history. Another Executive Order, which contradicts the earlier Presidential Records Act, removed the official papers of two past presidents from the public domain. While the Homeland Security Act (2002) was made supposedly to ensure that the efforts to defend the country would be comprehensive and united, not only dozens of agencies charged with security are now located within one Cabinet department, but also the country seems danegerously ill-prepared to handle an attack on American soil.

***

Neither of the two U.N. Security Council resolutions on Afghanistan, both taken between the terrorist assault on 9/11 and the American intervention (7 October), authorises the use of force. Neither military response, nor Afghanistan is mentioned in them. There are of course references to measures to check and subdue terrorism. The sophisticated aircraft of the U.S. Air Force attacked a country that does not possess war planes, leaving it to some Afghanis to kill other Afghanis and promoting, in the process, the Northern Alliance thugs, not much different from the Taliban, to the status of “freedom fighters”. However, when hundreds of Afghani prisoners died either by suffocation in the container trucks used to transport them or by direct execution, the U.S. soldiers were there to witness the urine, vomit and rotten flesh that remained. Moreover, hundreds more were executed and shovelled in mass graves in the presence of American soldiers. In the final analysis,  the United States profited by the 9/11 attacks to gain control over the Caspian and Central Asian oil and natural gas as well as their export routes through Afghanistan and Pakistan.

Although the neocons’ star has fallen since the war with Iraq, they have probably not given up calls for regime changes in Iran, Syria and elsewhere. Just as they were proven wrong while supposing that the Iraqis would receive American soldiers with open arms, the expectation that Teheran is just “waiting for them” is at least an equal betrayal of truth. The neocons miscalculated in Iraq, and they continue to mismanage it, but it would be unwise to rule them out. 

The close alliance between the United States and Israel, before and after the war in Iraq, harmed both American and world interests. The present U.S. Administration has grown even closer to the most extremist government in Israel’s history. Post-Rabin Israel, which expects the clock to turn back, is at odds with all its neighbours and the world. Israel, the only Middle Eastern country possessing weapons of mass destruction, is waging a war against the Palestinian people with the knowledge of the American Government. Especially after the invasion of Iraq, Israel is firmly aligned with the U.S.-British military axis. It is now increasingly behaving like a rogue state. The assassinations of the Ariel Sharon government, which appear to be calculated moves, show that the path of escalation has been deliberately chosen. His administration aims at exploiting terror politically, not to fight it. The Israeli armed forces systematically destroyed the structures of Palestinian economic and political life. They resorted to excessive lethal force against unarmed Palestinian demonstrators and launched heavy attacks on the official headquarters of President Yasser Arafat. Some Israeli Cabinet members openly call for ethnic cleansing of the Palestinians. Their expulsion and/or migration to neighbouring Jordan will dwarf all previous atrocities since Deir Yassin.

 ***

Prof. Dr. Türkkaya Ataöv

Professor Emeritus of International Relations, University of Ankara

IPO

Sayfa Basi

Sayfa Basi

Sayfa Basi

Acemhöyük

Sayfa Basi

Sayfa Basi

Sayfa Basi

"bir boşluktan boşluğa
bir cam bardağa dolmuşum
cam bardakta su olmuş
sudan içmiş can olmuşum
görünmezden cana
bir kumaş örülmüş
kumaşa bürünmüş
beden olmuşum
bir varmış bir yokmuş
iki boşluk arası
bir rüyalık alemde
sen ben olmuşum"

diyen Ecevit’in şiirleri değişik dillere de çevrildi. Doğan Kitap’tan 2005 yılında çıkan ve tüm şiirlerinin bir araya getirildiği "Bir Şeyler Olacak Yarın" adlı kitabında "Önsöz" olarak aynı adlı şiirine yer veren Ecevit, "ozan söze değdi mi/sözün dili çözülür/usun ermediğini/gözün görmediğini/şiir dili duyurur" dizeleriyle bir bakıma "şiir"in tanımını da yapıyordu. Aynı kitabındaki "Niçin Şiir" başlıklı yazısında kendisi için şiir yazmanın, özellikle siyasete girdiğinden itibaren, bir iletişim aracı, bir düşünce açıklama yolu değil, "bir düşünme yöntemi" olduğunu vurgulayan Ecevit’e göre, "düzyazı diliyle düşünülebilenin ötesine geçilebilir bu yöntemle... Başka sanat dallarında da bu olanak vardır. Yeter ki ozan ya da sanatçı şiir dışı ya da sanat dışı bir amaç gözetmesin yaratısında..."

"Şiir Benim Özel Eylemim"

"Topluma bir bildirim olacaksa bunun için şiirden yararlanmam" diyen Ecevit, bu görüşünü şöyle açıyordu:
"Yine de yazdığım şiirlerde bir bildiri bulunabilir. Ama çoğu kez ben de o bildiriyi şiirden öğrenirim veya çıkarmaya çalışırım. Topluma bildiride bulunmak için şiir yazanları eleştirmiyorum. Kimi ozanların topluma insanlığa büyük katkıları olur o yoldan. Ama şiir ille bunun için yazılmalı diyen olursa ona katılamam. Ben yapabildiğim kadar toplumsal görevimi siyasal eylem yoluyla yapıyorum. Siyasal açıklamalarımla yapıyorum. Doğrudan yapıyorum. Şiir benim özel eylemim."

Siyaset ve Şiir

Ecevit, "siyaset-şiir" ilişkisini ele alırken, "Siyasete girdim diye şiir yazmayı şiir çevirmeyi bıraksaydım siyasette ben ben olmazdım" saptamasını yapıyor ve şöyle devam ediyordu:
"Bir siyaset adamının bütün yaşamı ve dünyası siyaset olursa onun siyasette bile yararlı olamayacağına inanırım. Her siyaset adamı ille şiirle veya sanatla ilgilenmelidir anlamı çıkarılmasın bu sözümden... Ama her siyaset adamının siyasetten başka bir dünyası da olmalıdır. Zaman zaman o başka dünyasına geçip siyasete siyasetin dışından da bakabilmelidir. Siyasetin bir soyut uğraş olmadığını siyasetin öz konusunun insan olduğunu öz amacının insan özgürlüğü ve mutluluğu olduğunu unutturmayacak bir uğraşı bir bakış açısı bulunmalıdır siyaset adamının."

Dil ve Şiir

"Dil"in ortak gözlemleri, duyuları, duyguları, izlenimleri nesnel olarak belirleyip tanımlayan sözcüklerden oluştuğunu, bu sözcüklerin art arda dizilişinin belli kurallara göre olduğuna, bunun da insanı düşüncede büyük ölçüde bağımlı kılacağını işaret eden Ecevit, bu bağımlılıktan bir ölçüde kurtulabilme olanağının en çok şiirde bulunduğunu belirtiyor ve ekliyordu:
"Anlatma özgürlüğünden ve sorumluluğundan kurtulması dilde özgürlük kazandırır ozana... Dilde özgürlükse düşünmede özgürlüğü arttırır.
Kuşkusuz kesin bir özgürlük değildir bu... Kesin özgürlük yoktur aslında.
Göreceli bir özgürlüktür bu... Fakat göreceli de olsa önemli bir özgürlüktür.
Şiir dışı amaçla yazılan şiir topluma bildiride bulunmak için için yazılan şiir bu özgürlüğü kullanamaz. Çünkü öyle bir şiir iletişim aracıdır." "Bu anlamda şiir kendiniz için yazmak demektir", Ecevit’e göre... "Ama kendiniz için yazarken de insan için yazmış olursunuz. Şiirle kendinizde bulduğunuzu tüm insanlık için bulmuşunuzdur. Bir gerçeği veya doğruyu kendinizde duyamazsanız bulamazsanız dışınızda hiç duyamaz bulamazsınız. O nedenle bencillek değildir şiiri kendisi için yazmak..." Ecevit, bu temellendirmeden sonra kendi şiiriyle ilgili olarak, "Ben de gazeteciliğe hele siyasete girdikten sonra kendim için yazar oldum şiiri. Çünkü artık bir iletişim aracı olarak şiiri kullanmama gerek kalmamıştı" değerlendirmesinde bulunuyordu.

Toplum ve Şiir

"İnsanlık şiirin sağladığı özgürlüğü bir ölçüde olsun kullanmazsa dil insanın aracı olmaktan çıkar insan dilin aracı olur" Bülent Ecevit’e göre...
Böyle bir durumda insan özne olmaktan çıkar nesne olur.
Alman düşünür Hamann’ın "şiir insanlığın ana dilidir" sözüne gönderme yapan Ecevit, şiirsiz kalan toplum bu nedenle insanlığın ana dilinden kopmuş sayar. Öyle bir toplum dile yabancılaşır; o yüzden kendine de yabancılaşır.
Ecevit’e göre, "Dille düşüncenin ilişkisi gözönünde tutulursa öyle bir toplumda düşünce de giderek bundan etkilenir ve öznelliğini yitirip kişiye yabancılaşır.
Öyle bir toplumun insanları sloganlarla konuşur artık. Daha kötüsü sloganlarla düşünürler. Daha da doğrusu pek düşünmez olurlar."

Turk Toplumu ve Şiir

Ecevit’e göre, "Türk toplumu Türk halkı -dünyanın her yerinde- basmakalıp düşünür olmaktan ve baskılar altında suskunlaşıp veya nesnelleşip benliğini yitirmekten şiirle kurtulmuştur." Şiir, Ecevit’e göre, Türk halkının, özellikle Türk köylüsünün "düşünceye konulan yasakların erişemediği bir özgürlük alanı olagelmiştir."

Ozan ve Şiir

Ecevit’e göre, ozan bulmak istediğinin ardından koşmasının geçersizliğini bilir; "kafasının duyularının kapılarını camlarını açabildiğince açar ve bekler." Felsefe bilimden, şiir de felsefeden önce gelir "buluculuk"ta; çünkü filozof bilim adamından ozan da filozoftan özgür düşünebilir; çünkü ozan dilde de hepsinden özgürdür, Ecevit’in anlayışına göre...

Virgul ve Şiir

Şiirlerinde virgül kullanmayan Ecevit, bu duruma açıklık getirirken, "halk şiirinde virgül de nokta da satır da başlarında büyük harf de yoktur ama her dize kolayca anlaşılır ben bunu şiirde kolayca başarabildim. Kolay olmamakla birlikte düz yazıda da uygulamaya başladım" açıklamasına, örneğine yer veriyordu.

Aymatov'un Sozleri

Ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov, Ecevit’in Rusça olarak yayımlanan şiir kitabına yazdığı "Sonsöz"de, "Ecevit’in şiirlerinde ulaşılan entellektüel kültür, felsefi düşünme düzeyi, genel Türk şiir yazınının olanaklarını ve dolayısıyla Türk dilinin kaynaklarını yüksek bir soyutlama düzeyine, dünya çapında önemli bir düzeye yükseltiyor; onların kendi emeğiyle kazanılmış yeni kıvraklığını ve teknolojikliğini kanıtlıyor" saptamasını yapıyor.

Genc Yasta Baslayan Şiir Yolculugu ve Edebiyat

Ecevit’in ilk şiirleri, Vedat Nedim Tör’ün isteğiyle ve "Bu şiirleri, bu toprağın onyedi yaşında bir genci yazdı" tanıtımıyla 1942’de "Hep Bu Topraktan" adlı dergide yayımlandı. 1970’li yıllarda yayımlanan iki şiir kitabında gençlik yıllarında yazdığı şiirlere yer vermeyen Ecevit, Doğan Kitap’tan 2005’te çıkan "Bir Şeyler Olacak Yarın"a bu şiirleri de aldı.
"Özgür İnsan" (1972-78) ve "Arayış" (1981) dergilerinin başyazarlığını yapan Ecevit, edebiyat çalışmalarına 1941’de Tagore’un "Gitanjali" adlı şiir kitabının çevirisiyle başladı; 1963’te de T.S. Eliot’ın " Kokteyl Parti" adlı oyununu Türkçeye kazandırdı.
Bazı şiirleri bestelenen Ecevit’in Londra’da basın ataşeliğinde görevliyken yazdığı "Türk-Yunan Şiiri", Muammer Sun tarafından şarkı sözü olarak kullanılarak "Mavi Büyü" adıyla bestelendi. Orkestra eşliğinde soprano ve tenor için yazılan eserin ilk olarak Bursa’daki Türk-Yunan Dostluk Konseri’nde seslendirildi.

Şiirlerinden Örnekler

Taka

takalar geçiyor allı yeşilli
takalar geçiyor dümenleri lazlı
takalar geçiyor en nazlı
yelkenlilerden de güzel
güvenli sularda işsiz dönenen
gezi yelkenlilerinden çok duyarak denizi
takalar geçiyor enginlere
yamalı göğsünü gere gere
takalar geçiyor yükle yürekle
takalar geçiyor emekle dolu
günlük güneşlik
kıyılardan kopmuş denizlerde Anadolu kıyılar kadın olmuş
açılır gider erkeği
takalar takalar toprağın
denizde çarpan yüreği (1970)


Yarin

birşeyler olacak yarın
duruşundan belli
kırdaki atların
bulutların koşusundan belli
kazışından köstebeklerin toprağı
karıncaların telaşından belli
birşeyler olacak yarın
belki bir tomurcuk
beİki bir ağacın düşen yaprağı
belki de bir çocuk
pek o kadar göremesek de uzağı
kuşlarin uçuşundan belli
birşeyler olacak yarin
öbürgünden önemsiz
bugünden önemli (1975)


Jeolog

avucumda bir buhurdan bu dünya
çağlar tüter insansız
sarar beni benden uzağa
yokolmuş dağlar
yankılar beni yapayalnız
toprağın basamaklarından iner
derin dağlara yükselirim
eski ırmak izlerinde
akar yiterim kumlarla
görmez olur beni gözlerim (1976)


Soru

Kimbilir
insanda son kalan gözler
görür mü dünyayı uzaktan
kimbilir
küçülür mü dünya
büyür mü uzaktan
kimbilir
küllenir mi dünya özlenir mi yoksa uzaktan (1975)


Mağara

mağaranın duvarına
hayvanları taştan oydum
kükrediler karanlıkta
türkülerle karşı koydum
karanlıktı mağara
ışığı taştan oydum
üşüyordum
bir de güneş koydum
aşk oydum mağaranın duvarına
aşk oydum
ağrıdı taşlar
yarıldı mağara
ben doğdum (1970)


İnsan

elbette senden güzel olacaktı
çizdiğin resim
yaptığın heykel
senden büyük olacaktı
senden yakışıklı
elbette senden çok duyacaktı
söylediğin türkü
sen olduğundan büyüksün
sen olduğundan iyisin
sen olduğundan güzel (1954)


Ben misin

dirilten misin beni gövdem
öldüren misin bilmem
gördüren misin beni
gözüm körleten misin bilmem
bildiren misin bana başım
gizleyen misin bilmem
bir ben varım benden öte
ben misin bilmem (1971)


Trensiz

trenler geçmez oldu gözlerinden artık
sallanmaz oldu ak mendili
rayların sonu belli
en uzak yerler bile tanıdık
trenler geçmez oldu gözlerinden artık
ayrılan ayrıldı kavuştu kavuşan
duman tütmez oldu yolcu gelmez
bir tren sesi kalmış kulağında uzaktan
trenler geçmez oldu gözlerinden artık
kampana çalmaz oldu saati
istasyonda artık o bir başına
elinde bileti (19)


Promete Kentte

Promete şimdi kentte
kayalara bağlı değil
beton duvarlarla çevrilidir
kartalların giremiyeceği bir semtte
kendi kendini kemirir (1976)


Av

ormanın kuytusunda vurulan geyik
hayvanlar acınla suskun
dallar yasınla eğik
boynuzlarında çizgilerinde gözlerinde
avcının söndüremediği iyilik (1971)


Pülümür'ün Yaşsız Kadını

Pülümürün bir dağ köyünde gördüm onu
yaşını sordum bir giz gibi güldü
kimi seksen dedi köylülerden kimi yüz
yüzüne baktım bir giz gibi güldü
bir asa vardı elinde
bir solmuş kırallığın
kadifeden harmanisi üzerinde
bir hititliydi o bir Selçukluydu
bir ermeniydi bir kürttü
bir türk
yaşını sordum bir giz gibi güldü
koluma girdi bir soylu kadınca
tozlu köy yolunda sürüyerek eteğini
beni tek gözlü sarayına götürdü
köy yapısı kulübesinin
Zamanı onda yitirdim ben
Yitik zamanlara onda eriştim
en soylu yoksulluğun
toprak döşeli sarayında
bir taç gibi kondu başıma Türkiyeliliğim (1969)


Bir Ozan Bir Devlet Adamını Sorguluyor

yıldızlı bir gecede
göğe bakmıyalı
kaç ay geçti
anımsar mısın
yıldızlı bir gecede
ya da güpegündüz
canevinde duymadan
sonsuzluğunu göğün
ya da bir sabah
çiçek açtığını ansızın
fark etmeden
bahçendeki ağacın
hele bir de işitmeden
işine giderken
bilmeden ezdiğin
karıncanın sesini
nasıl bilesin
evrendeki yerini de
nasıl yönetesin
ülkeni (1994)


Elele Büyüttük Sevgiyi

Rahşan’a,
birlikte öğrendik seninle
avcumuzda yüreği çarpan
kuşa sevgiyi
elele duyduk kumsalda denizin
milyon yılda yonttuğu
taşa sevgiyi
tırtılları tanıdık seninle baharda
tırtılken daha sevmeyi öğrendik
sevgiden
üreyen kelebeği
toprağı evimiz gibi sevdik seninle
birlikte sevdik kuru toprakta
ev küren köstebeği
köstebeğinden toprağına taşına
tırtılından kelebeğine kuşuna
elele sevdik bu dünyayı
acısıyla sevinciyle sevdik
yazıyla kışıyla sevdik
köy-köy ülke-ülke
gökler gibi sardı dünyayı
yağmur gibi sızdı dünyaya
dünya kadar oldu sevgimiz
elele büyütüp elele derdik
elele derip insana verdik
verdikçe çoğalan
sevgimizi (1980)

Ömer KAYA

Sayfa Basi

Zaman Akıyor

Zaman akıyor
İbrahim oğlu Ali
Ali oğlu Memet
Neydi günlerden bugün?
Nerde anadut, tırpan, tırmık, orak?
Ne de çabuk geldi hasat!

Başlarken gün ağarmaya
Memet, Rifat, İbrahim
Gök Gülü, Sultan
Bir çift öküz, gölgesiz Anadolu
Ekin tarlası, yığın
Sıcaklar bastırmadan
Üç mü beş sefer mi?

Aman başaklar dökülmesin!
Bulgur, un, İbrahim’in okulu
Rifat sen koşuya geç mi katıldın?
Neydi seni okumaya zorlayan?
Koçaş, Ankara, Yozgat,
Kapadokya, Nysa
Mardin’in yalnızlığı.

Solan güller, kırmızı gelincik
Neslihan, Yadigar
Bitirilemeyen yolculuk.

Okul, okul, üniversitelim
Gurbet kuşları
Dar kapıyı zorlayan tutku;
Rifat sen bunları
Koyun güderken mi öğrendin ?
Ali'nin sıcak bakışı
Memet kararlı, Rifat bilge
İbrahim?

Zaman akıyor Rabia İlgün
Ömer, Hatice, Seyfullah, Hasan
Çanakkale'nin öksüzleri!

Kezban, Makbule, Halime
Çobanın ekmeği, Kangalın yalı
Halı, kilim, çuval heğbe
Şafakla başlayan, zor biten günün kaygısı
Zaman mı var Bayram'ı düşünmeye

Zaman akıyor Hititlerden
Asur Ticaret Kolonilerinden
Şu altın mühür mü?
Şu bronz kemer, fildişi toka
Yoksa ilk gümrük yasaları mı?
Özgüç Hoca, Arkeolog Aliye
Sarıkaya Sarayı, Hatıplar
Enver Arıbaş'ın aydınlığı

Acemhöyük, Tuzgölü
Göbekli, Uzartık, Yılanlı
Keklik, yaban ördeği, üveyik, tarla kuşu
Pembe pembe flamingolar!

Zaman akıyor Topal Mahmut
Atlar şebeşli, hızlı mı hızlı!
Cerdin Ali, Yeşilay Şaban
Nerde, nerede aradıkların?
Nerde neresinde zamanın?

Zaman akıyor Lidya
Çayönü, Çatalhöyük, Truva
Koca Mimar Sinan'ın bakışında Süleymaniye
Kubaba, İştar, Kibele
Alişar, Kültepe, Acemhöyük
Nerde neresinde zamanın?

Yarım kalmış umutlar
Düğümlenen yürek
Göz yaşları, sonsuzluk
Sıcacık vedalaşmalar
İnsanlığın acısı.
Gılgamış, Enkidu
Güneşin oğlu Tahsin Saraç
Kırmızı karanfiller
Yenebildi mi bunları?

Zaman akıyor Anday
Ankara, Paris, Bizans
Eşitlik, kardeşlik, özgürlük
Garibin türküsü
Spartaküs'ün kavgası

Veysel'in toprağı
Sisif örneği Memed
Devrim’in kır çiçekleri
Yörük Mustafanın rüyası
Nerde nerde neresinde zamanın.

Zaman Akıyor Mustafa Üstündağ
Dino'ya seslenen Nazım
Mutluluğun resmi
Oktay Rifat, Orhan Veli
Sonsuzluğa koşan
Aydın'ın sevgilisi Umurlulu
Mustafa Kemal Yılmaz
Danton, Robespier, Monteskiö
Pülümürlü kadının gizi
Bülent Ecevit
Nerde neresinde zamanın?


İbrahim Çamkerten

Sayfa Basi

Sayfa Basi

Sayfa Basi

Sayfa Basi

Sayfa Basi

Sevgili Halkım,

Bana verdiğiniz yetkiye dayanarak petrolü, elektriği ve enerjiyi millileştiriyorum.

Fransız Total, Amerikan Mobil-Chevron-Conaco, Norveç Statoil şirketleriyle önceden imzalanmış olan anlaşmaları gözden geçiriyorum.

Ülkem kaynaklarının çoğunluk hisselerini önceden ellerine geçirmiş olan bu çok uluslu şirketlerle yeniden görüşeceğim. Ülkem kaynaklarının çoğunluk hisselerini ülkeme bırakmalarını kendilerinden isteyeceğim. Uluslararası bu şirketler bizim kaynaklarımızla ilgili olarak azınlık hissesi ile yetinirlerse başımızın üzerinde yerleri var, yoksa kendilerine güle güle diyeceğim.

Cumhurbaşkanınız Hugo Chavez, Caracas -Venezüella,
Ajans France Press.13 Ocak 2007, Le Monde Diplomatique 13.01.07

Çeviri: İbrahim Çamkerten, Paris Büyükelçiliği Emekli Kültür Ataşesi
 

Sayfa Basi

İbrahim Çamkerten

Sayfa Basi