Ottomaanse Rijk (Osmaanse
Rijk, Osmanlı İmparatorluğu)
-
Hoofdstad:
Constantinopel (Istanbul)
- Regeringsvorm: Sultanaat staatshoofd
- Sultan periode:
1281-1923
- Oppervlakte: 5.594.400 km²
- Inwoners
: ruim
30 miljoen
- Talen: o.a.
Turks
- Religie: o.a
Islam
- Voorlopers: o.a.
Seltsjoekenrijk, Het Byzantinse Rijk
- Opvolgers: o.a.
Turkije
- Osmanli munteenheid: Akçe
- Volkslied: De
mars voor Sultan Abdul-Mejid II
-
Het Ottomaanse Rijk op
zijn hoogtepunt: in 1683
-
-
-
Het '''Ottomaanse Rijk''', eigenlijk het '''Osmaanse Rijk''' ("Ottomaanse" is
een verbastering van "Osmaanse"), is het Turkse Rijk dat gesticht werd door
Osman I, de stamvader van de Ottomaanse Dynastie. Het kan beschouwd worden als
de opvolger van het Seltsjoekenrijk.
Het Ottomaanse Rijk was een wereldrijk tussen de 14e eeuw en de 20e eeuw n.Chr.,
en bij de grootste uitbreiding ervan besloeg het een enorm gebied in
Noord-Afrika, Azië en Europa.
Opkomst van het
Ottomaanse Rijk
Het rijk begon met de verovering van een klein emiraat in het noordwesten van
Klein-Azië door Osman I. Oorspronkelijk waren de Ottomanen nog deels nomadisch,
met de uitbreiding van het rijk vond steeds meer verstedelijking plaats. Osman
begon delen van het Byzantijnse Rijk te veroveren en in 1453 werd
Constantinopel na een belegering van vele jaren door de Ottomanen veroverd.
Hiermee kwam het definitieve einde van het Byzantijnse Rijk. Al vele jaren
voor de val van Constantinopel waren delen van Europa veroverd.
Kenmerken van het
bestuur in het Ottomaanse Rijk
De Sultan had absolute macht. Het rijk was islamitisch, en werd wel gezien als
voortzetting van eerdere Arabische kalifaten. Als zodanig werd hij ook als
kalief beschouwd. De opvolging van sultans ging oorspronkelijk van vader op
zoon, maar kon later ook van broer op broer of anders plaatsvinden. Dit
veroorzaakte regelmatig rivaliteit en strijd tussen potentiële opvolgers. De
gebieden in, en ook vele rondom, het Ottomaanse Rijk betaalden schatting aan
de Sultan. Zoals tijdens eerdere Arabische kalifaten kregen christenen en
joden een speciale status van dhimmi binnen het rijk. In feite had de Grieks
Orthodoxe kerk een aparte machtshiërarchie die gedeeltelijk los stond van het
bestuur van de sultan.
Het rijk werd onderverdeeld in vilayets (provincies) en die in het algemeen
weer in Sandjaks.
Het
Ottomaanse Rijk en Europa
De overheersing van de Balkan en een deel van de rest van Oost-Europa vormt
een belangrijk hoofdstuk in de Europese geschiedenis. Rond 1345 staken zij bij
de Dardanellen over naar Europa. Langzaam maar zeker rukten de Ottomanen
verder in Europa op. Onder sultan Murad I veroverden zij gebieden in Macedonië,
Bulgarije en Servië, waarmee ze een zeer sterke aanwezigheid in Europa kregen.
Sofia werd in 1385 veroverd, Thessaloniki in 1387, later werd ook Albanië
veroverd. In de 15e eeuw gingen de veroveringen door, meer gebieden in onder
andere Servië werden veroverd en in 1453 viel de Byzantijnse hoofdstad
Constantinopel, die als Istanbul de nieuwe hoofdstad van het Ottomaanse Rijk
werd. Zelfs in Italië hadden zij in 1480 voor korte tijd een basis in Otranto.
In 1529, en in 1683 opnieuw, stonden de Turken voor de poorten van Wenen, en
dat is een feit dat grote indruk heeft gemaakt op de Europeanen. Na het beleg
van Wenen werd de opmars van de Ottomanen in Europa gestuit. Het was de Poolse
koning Jan III Sobieski die de Ottomanen bij Wenen versloeg. Aan deze
gebeurtenis wordt ook vandaag de dag nog zeer vaak gerefereerd. Lange tijd
werden de Ottomanen door mensen in Europa gezien als bedreiging voor het
voortbestaan van het christendom, zelfs zodanig dat er diverse kruistochten
tegen werden georganiseerd. Langzaam maar zeker werden meer gebieden van
Europa terugveroverd. Doordat zij alle landen in het oostelijke Middellandse
Zee-gebied verenigden verkregen de Turken een monopolie op de handel tussen
Europa en Azië. De Venetiaanse handelaren die voorheen via de Levant handel
voerden met India en China kregen daardoor hoge prijzen opgelegd op
handelswaar zoals peper. De specerijen werden letterlijk peperduur. Dit leidde
tot het zoeken naar alternatieve routes over zee naar de Indische
specerijengebieden en andere grote ontdekkingsreizen waardoor Amerika werd
ontdekt. De handel verschoof daardoor van Venetië en Genua eerst naar Lissabon
en later naar Amsterdam en Londen. Het Ottomaanse Rijk kwam daarmee buiten de
handelsroutes te liggen, hoewel het nog wel de Venetiaanse kolonies Cyprus
(1571) en Kreta (1669) veroverde. De kolonisatie van andere delen van de
wereld leidde uiteindelijk tot het einde van de macht van de Ottomanen in
Europa.
Het
Ottomaanse Rijk en de Arabische Oemma
Een groot deel van de Arabische wereld werd veroverd door de Ottomanen, zij,
echter, hingen zoals hun voorgangers de Seltsjoeken de islam aan, en
gebruikten het Arabische alfabet voor het Turks. De twee heilige steden van de
islam, Mekka en Medina, werden onderdeel van het rijk, en als zodanig waren
zij daar de beschermers van.
Einde van het
Ottomaanse Rijk
Rusland begon vanaf de tijd van Peter de Grote oorlogen tegen Turkije om het
rijk tot de Middellandse (ijsvrije) zee te kunnen uitbreiden. In 1798 schokte
Napoleon de islamitische wereld door in Egypte te landen. Slechts met Engelse
hulp konden de Fransen worden verdreven. Europese machten als Frankrijk,
Engeland, Oostenrijk en Rusland eisten en kregen meer en meer concessies: de
zogenaamde capitulaties, die officieel dienden om de christenen te beschermen,
maar feitelijk de buitenlandse invloed deden toenemen.
In de loop van de 19e eeuw raakte het rijk financieel ook steeds afhankelijker
van het Europese bankwezen. De gefinancierde projecten waren, meestal door de
corruptie, niet winstgevend, en de schuld liep steeds verder op. Na een
financiële crisis in 1876 moest het rijk zich onder curatele plaatsen. Dit
leidde tot vergaande financiële bemoeienis van een Commissie voor de Aflossing
van de Staatsschuld, die was opgericht ten behoeve van de buitenlandse
crediteuren.
Aan het einde van de 19e eeuw begon het Ottomaanse Rijk veel van zijn
grondgebied te verliezen. In 1878 werd het gedwongen Roemenië, Servië,
Montenegro, Bulgarije, Cyprus en andere gebieden op te geven. Het Ottomaanse
Rijk werd uiteindelijk de Zieke man van Europa genoemd. In de 20e eeuw kwamen
een groep jonge officieren, de Jonge Turken genaamd, in opstand tegen hun
bestuurders.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog kozen de Ottomanen de kant van de Duitsers. De
Britten, vooral in de persoon van T.E. Lawrence (Lawrence van Arabië) wisten
de steun van de Arabieren te winnen die genoeg hadden van de Turkse
overheersing. Hoewel de Arabische inbreng gering was, versloegen zij
gezamenlijk de Ottomanen. Dit leidde na de oorlog tot de vorming van de staten
Irak, Libanon, Palestina, Syrië en Transjordanië.
Ook Rusland verklaarde de oorlog aan het
Ottomaanse Rijk en in het oosten van Anatolië kwam het tot gevechten.
In 1922 werd de laatste sultan, Mehmet VI Vahideddin, van de troon gestoten en
werd de huidige staat Turkije gesticht.
Bronnen en
Nuttige Linken
Osmaanse Rijk
Het
kruispunt van twee continenten
-
TransAnatolie Tour
- Groep A -
Internationale Licentie N°4938 - Het Turkse Ministerie van
Cultuur en Toerisme
|