Tuz Gölümüzü, Kanalizasyonlar - Çevresel Atiklar Kirletmesin: Kuşlarin ve Endemik Bitkilerin Evi, Soframizin Tuzu Temiz Kalsin

UNESCO TUZ GÖLÜNÜ DÜNYA MİRASI KORUNACAKLAR Listesi’ne almıştır

Tuz Gölü Dünya Sulak Alanlar Ramsar Sözleşmesine göre A sınıfı bir sulak alandır, ikinci büyük gölümüzdür. Küçük bir iç deniz özelliği gösteren Tuz Gölü ve çevresi Dünyanın başka hiçbir yerinde yaşamayan pek çok bitki-kuş ve hayvan türünün tek yaşam alanıdır; üreme, göç ve kışlama dönemlerinde çok sayıda farklı kuş türüne ev sahipliği yapan Tuz Gölü ve çevresi Türkiye’de çok az noktada üreyen bazı kuş türlerinin düzenli olarak kuluç kaldığı alandır.
Filamingoların,Kılıçgagaların,Angıtların,Yağmurcunların,Turnaların,Yaban Kazlarının, Yaban Ördeklerinin, Ak-Kara Leyleklerin, eşine az rastlanır (endemik) bitkilerin evidir.
Dünya’da 500 kuş çeşidi vardır, 400’ü Türkiye’dedir. Tüm Türkiye kuşları Tuz Gölünü sever. UNESCO TUZ GÖLÜNÜ DÜNYA MİRASI KORUNACAKLAR Listesi’ne almıştır.
Tuz Gölündeki kuş yaşamını, bitki yaşamını incelemeye gelen eğitimli paralı turistler o yörede yaşayan insanlara önemli paralar bırakır. Halkın sorunlarının çözümüne katkıda bulunur. Toplumda hoşgörü ortamı oluşur. Kuş ve bitki gözlemcileri çadır-yün elbise-yün çorab-eldiven-şapka-takke ve doğal gıdalar alırlar. Pansiyonlarda, ev pansiyonlarında kalırlar.
ESKİL-EŞMEKAYA-YEŞİLTEPE-ULUKIŞLA-YENİKENT-ÇARDAK-ALTUNSARAY KUŞ-ENDEMİK BİTKİ-YABANİ HAYVAN GÖZLEMCİLİĞİNE-DOĞAL ÜRÜNLERİN SATILMASINA UYGUN YERLERDİR.
Eskil’in Tuz Gölü Cephesine KUŞ GÖZLEMCİLİĞİ Evleri yapılabilir.Belediye ve özel sektör Eskil’in Tuz Gölü cephesine bu konuda yatırımlar yapabilir.Eskil’de en az 3 yıldızlı oteller yapılabilir.Eskil’in Tuz Gölü Cephesine yapılan otellerde astım-koa-romatizmal hastalıklara iyi gelen tuz odalı terapili oteller yapılabilir.Eskil-Eşmekaya’da Türk Rokforu diye de anılan yeşil küflü peynir-Kuş Gözlem-Endemik Bitki Festivalleri düzenlenebilir.Eskil-Eşmekaya-Sultanhanı-Yenikent-Acemhöyük Yeşilova-İncesu-Yeşiltepe-Ulukışla’da LAVANTA TARIMI teşvik edilebilir.
AKSARAY’DA BİR TUZ GÖLÜ TURİZM-EYLEM ve YÖNETİM PLANI hazırlanmalıdır.
Kaynak
CANSU SOLMAZ, AKSARAY ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ
ÇAĞLA ÜST, KAFKAS ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ
İBRAHİM ÇAMKERTEN, EĞİTİMCİ TURİZMCİ ŞEHİR PLANCISI SOSYOLOG

Tuz Gölü'nden Tuz Çölü'ne

Tuz Gölü, İç Anadolu Bölgesi'nde Ankara, Konya ve Aksaray illerinin sınırının kesiştiği yerde yer alır. Türkiye'nin tuz ihtiyacının %40'ı bu gölden sağlanır. Tuz Gölü'nde tuz, meteorolojik suların yeraltına süzülerek daha önce oluşmuş tuz domlarını eritmesi ve tektonik hatlar boyunca yüzeye taşımasıyla oluşmaktadır.
Türkiye'nin yüzölçümü bakımından ikinci büyük gölü olan Tuz Gölü, çevresindeki platolar arasına gömülmüş bulunan geniş bir tektonik çukurluğun en derin yerindedir. Bu çukurluk Neojen'de tektonik hareketlerle oluşmuştur. Tuz Gölü'nün içinde bulunduğu çukurluk doğu, batı ve güneyden faylarla çevrilidir. Kuvaterner'de, daha az yağışlı iklim koşullarında gölün yüz ölçümü küçülmüştür. Zamanla daha da küçülen göl, günümüzdeki durumuna kavuşmuştur.
Yağış alanı 11.900 km² olan Tuz Gölü, dışarıya akıntısı olmayan kapalı havza gölüdür. Yağış alanının genişliğine rağmen beslenme kaynakları zayıftır. Bölge yılda ortalama 324 mm/m² yağış ile Türkiye'nin en az yağış düşen alanlarındandır. Göle su getiren akarsular, yazın suları iyice azalan ya da tamamen kuruyan derelerdir. Bunlar Şereflikoçhisar'dan gelen Peçenek Çayı, Aksaray'dan gelen Melendiz Çayı, güneyden ve batıdan gelen İnsuyu, Karasu, Kırkdelik çaylarıdır. Bunlardan başka Beyşehir Gölünün fazla sularını Konya'nın atık sularıyla beraber Tuz Gölü'ne boşaltan DSİ tahliye kanalı da Tuz Gölü'nün su seviyesinin yükselmesine sebep olmaktadır. Gölün ortalama su seviyesi 40 cm civarında, yağışın arttığı mayıs ayında ise yaklaşık 110 cm'dir. Ağustos ayında göl büyük ölçüde kurur. Tuz oranının fazla oluşu, buharlaşma sonucunda göl sahasının büyük kısmında her yıl yenilenen 10–30 cm.lik tuz tortulaşmasına neden olmaktadır. Yaz sonlarına doğru Kaldırım Tuzlası ile karşı kıyı arasında yürümek mümkündür. Bu mevsimde tuzluluk oranı binde 329 gibi dikkat çekici bir orana erişmektedir. Kimyasal bileşim itibarıyla burada mutfak tuzu (sodyum klorür) karakterinde bir tuzluluk hakimdir ve sodyum klorür oranı, magnezyum klorür ve sodyum sülfat oranlarından yüksektir.
Göldeki tuz birikmesi çeşitli faktörlere bağlı bulunmaktadır. Çevrede jips ve tuz tabakaları içeren Oligosen formasyonunun bulunuşu gölün tuzlaşmasında önemli bir rol oynamıştır. Fakat gölün tabanındaki kaynaklardan da tuzlu sular geldiği tespit edilmiştir. Gölün sığ oluşu ve buharlaşmanın şiddetli oluşu tuz birikmesinin diğer faktörleridir. Yazın buharlaşma sonucu tortulanan tuz tabakası makinalarla kazılıp tuzlalarda toplanır. Kaldırım, Kayacık ve Yavşan tuzlaları adı verilen bu tuzlalar önceleri Tekel tarafından işletilirken 2005 yılında özelleştirilmiştir.2011 yılında ise 10 tuzla sahası da ihale ile satışa sunulmuş, bunların 8 i alıcı bulmuştur.Tuz Gölü'nden elde edilen tuzu yıkayıp öğüten tuz fabrikaları Şereflikoçhisar ekonomisinin belkemiğini oluşturmaktadır. Tuz Gölü ve çevresi 2001 yılında özel koruma alanı ilan edilmiştir. Tuz Gölü ve çevresi Phoenicopterus rubber olarak adlandırılan flamingo kolonilerinin ana üreme bölgeleridir. "Anser albifrons" adı verilen Sakarca kazının da ikinci büyük üreme merkezidir.
Kışın kapladığı çok geniş su alanı su kuşları için önemli bir kışlama alanı oluşturmaktadır. Tuzlu ortamlara uyum sağlamış olan flamingo, kılıçgaga, angıt ve benzeri kuşların yanı sıra yağmurcunlar, turnalar, yaban kazları ve yaban ördekleri gölde büyük topluluklar halinde yaşamaktadır. Göl çevresinin nispeten ıssız oluşu nedeniyle kuşlar, etraftaki su birikintilerinde, meralarda ve ekili alanlarda rahatça beslenmekte, kışın en soğuk günlerinde dahi donmayan göl sularında yüzebilmektedir. İlkbaharda göl içinde oluşan adalar ve bataklıklar Bataklık Kırlangıcı (Glareola prantincola), Suna (Tadorna tadorna), Angıt (Tadorna ferruginea), Çamurcun (Anas crecca), Kılıçgaga (Recurvirostra avocetta), Kocagöz (Burhinus oedicnemus) ve martı türlerinin (Larus sp.) kuluçka yapmalarına imkân sağlamaktadır. Bölgede tuzcul stepler ve endemik türlerden oluşan ekolojik açıdan hassas bitki toplulukları bulunmaktadır. Bir ekosistem bütünlüğü arz eden Tuz Gölü ve yakın ilişkide olan çevresindeki göller (Tersakan Gölü, Düden Gölü, Bolluk Gölü, Eşmekaya Gölü, Köpek Gölü, Akgöl) sayısız kuş türü ve özellikle Avrupa'da nesli tükenmekte olan flamingolar (Phoenicopterus ruber) için yaşam alanı niteliğindedir. Tuz Gölü, flamingoların ülkemizdeki en önemli kuluçka alanı olup, gölün orta kesimlerinde her biri 5-6 bin yuvadan oluşan dev kuluçka kolonileri bulunmaktadır.
Tuz Gölü, Aksaray Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Semih Ekercin tarafından yapılan bir çalışmaya göre, 1915 yılından beri %85 oranında küçülmüştür. Semih Ekercin'e göre mevcut şartların devam etmesi durumunda 2015 yılında tamamen yok olma tehdidi altındadır
Büyüleyici buz mavisi rengiyle ünlü Tuz Gölü'nün güneybatı kıyılarının kızıl renge boyanmaya başlamasının nedeni araştırıldı.
Buz mavisi rengiyle bilinen Tuz Gölü'nün güneybatı kıyılarının kızıl renge boyanmasının nedenini araştıran bilim adamları, renk değişikliğine toplu iğne ucunun binde biri büyüklüğündeki dunaliella salina adı verilen bir tür su yosununun (alg) neden olduğunu belirledi.
Türkiye'nin Rusya ve İran'dan aldığı gaz miktarının ve basıncının özellikle kışın düşmesi önemli bir sorundur. Bu sorunu aşmak üzere Tuz Gölü'nün altında bulunan tuz bloklarının içine doğalgaz deposu yapılması düşünülmüştür. Tuz Gölü'nün 40 km güneyinde, Sultanhanı'nda 1 milyar m³ doğalgaz kapasiteli, 12 suni tuz mağarası yapılmaktadır. Yüzeyin 1 100 m ile 1 400 m derinlerindeki tuz tabakalarına su basılarak eritilecek, çekilen tuzlu su Tuz Gölü'ne aktarılacaktır. Şubat 2017'de tesise ilk gaz verilerek depolama faaliyeti başlamıştır.
Lake Tuz (Turkish: Tuz Gölü meaning Salt Lake) is the second largest lake in Turkey with its 1,665 km2 surface area and one of the largest hypersaline lakes in the world. It is located in the Central Anatolia Region, 105 km northeast of Konya, 150 km south-southeast of Ankara and 57 km northwest of Aksaray.

Aksaray'da Kültür ve Turizmin Düşündürdükleri-İbrahim Çamkerten

(pdf)

Aksaray Turizm Plani (pdf)