En  Fr  Nl  De  Tr  

TransAnatolie Welcomes You  to Turkey

 

 

 

 

TransAnatolie Tours

En  Fr  Nl  De  Tr  

 

 

 

Modernleşme

 

 

 

 

 

'Adab-ı muaşeret' olarak modernleşme

   
Türkiye'de 'Batılılaşma' bir 'devlet kararı' olarak ortaya çıktı ve çıktıktan sonra da, hiçbir zaman gerçek bir anlamda toplumsallaşmadı.

'Emir-kumanda' toplumlarında, tanım gereği, fazla tartışma olmaz; tartışma olmayınca, düşünce fazla değişmez, entelektüel boyut derinleşmez, sığ kalır. 'Batılılaşma/modernleşme'den yana olanlar da onu olabildiği en yüzeysel şekliyle kabul ettiler, benimsediler.

Böylece 'Batılılaşma/modernleşme' bir 'adab-ı muaşeret' meselesi olarak kavrandı ve benimsendi veya benimsenmedi. Büyük toplumsal dönüşümler ister istemez davranışları değiştirir; bir zaman sonra, dönüşümün sonuçlarına göre yeni bir 'adab-ı muaşeret' oluşur. Bizde -pek çok işimizde görülen tersliklere uygun olarak- 'adab-ı muaşeret' önde gitti.

Pascal'ın ünlü sözü, diz çöker, gözlerimizi yumar ve ağzımızı bir şeyler mırıldanıyor gibi oynatırsak, arkadan, bir süre sonra, dua etmeye de başlarmışız. Bu, 'Türk Batılılaşması'nı oldukça iyi özetliyor: "Başına şapka giy, kravat tak, günün vaktine göre, rastladıklarına 'günaydın' ve 'tünaydın' de, Batılı olursun."

Batı, bir şeyler yapmış ve 'Batılı' olmuş. Sen, onun yaptıklarının bazılarının bazı sonuçlarını taklit edeceksin ve bununla 'Batılı' olacaksın. Oysa bununla 'Batılı' filan olunmuyor. Olsa olsa, 'batıcı' olunuyor -kelimenin bütün anlamlarıyla.

Batı'nın 'adab-ı muaşeret'i, Osmanlı'nın son dönemlerinde burada tanınıyor ve büyük çoğunluğu İstanbul'da yoğunlaşan seçkinler de buna ayak uydurmaya çalışıyordu. Bu süreç içinde gayrimüslim kesim de bir 'aktarma' işlevi görüyordu, çünkü Batı'yı onlar daha önce 'içselleştirmişti' ('özümlemişti' demek, o kesim için bile fazla iddialı olabilir).

Bu durum da, ideolojide kalıcılaşan bir tutumun kaynağı olmuştur: beğendiğin için birini taklit ediyorsun ve taklit etmek zorunda kaldığın için kendine kızıp ona da düşman oluyorsun.

Osmanlı'nın son döneminin seçkinleri, birtakım firelerle, aynı kuşaklar olarak, Cumhuriyet döneminin ilk seçkinleri olacaklardı. Bu aşamada, geleneksel yapının yeni 'adab-ı muaşeret'i kısıtlayan yanları da ortadan kaldırılacaktı. 'Engelleyici' yapının ortadan kalkması, tanımı gereği, 'özgürleştirici' olur (bu bir 'totolojik' cümle aslında). Ama öyleyse, bu sefer başka birileri için, önceki dönemin 'engelleyici' yapılarından hoşnut olanlar için 'engelleyici' veya 'kısıtlayıcı' bir evreye girilmiş demektir. Öyle de oldu. 'İsteyen fes, isteyen şapka giysin' demek bu kültür ve bu ideolojide mümkün değildi. 'Fes giymek yasayla yasaklanmış, şapka giymek yasayla zorunlu hale getirilmiştir' kültürü ve ideolojisiydi bu.

Onu giymek, bunu giymek, bu, sonuçta bir yaşama tarzı, onun için de 'adab-ı muaşeret'e giren bir şey. Yaptığın işi genel-temel felsefesini sindirmeden yapıyorsan, o işin politikasını yüzeyselleştiriyorsun, biçimselleştiriyorsun, yani 'adab-ı muaşeret'e indirgiyorsun demektir. Ama bunu yapınca, bu dünyanın harcında ciddi bir yeri ve payı olan 'politika' (ayrıca, her türlü ciddi 'düşünce') intikamını alır, yani 'adab-ı muaşeret' denen şeyi politize eder. O zaman, yakana taktığın karanfil politik olur ve şimdi yaptığımız gibi mayo/haşema tartışarak politika yapmış oluruz.

Murat Belge

 

TransAnatolie Tour

 
 

 

Turkey

Turquie

Türkei

Turkije

Türkiye

 

 

Home ] TransAnatolie Turlari ] TransAnatolie ile Türkiye ] Anadolu ] Şehirler ] Müzeler ] Biz Kimiz ] İçerik ] Ara ]

 

Mail to  info[at]transanatolie.com with questions or comments about this web site.

 

Copyright © 1997 TransAnatolie. All rights reserved.
Last modified: 2023-10-28
 
Explore the Worlds of Ancient Anatolia and Modern Turkey by TransAnatolie Tour: Ancient Anatolia Explorer, Asia Minor Explorer, Turkey Explorer; Cultural Tour Operator, Biblical Tour Operator, Turkish Destinations, Cultural Tours to Turkey, Biblical Tours to Turkey, Health and Cultural Tours to Turkey, Thermal, Thalasso Holidays in Turkey,  Archaeological Tours to Turkey, Historical Tours to Turkey, Cultural Heritage Tours to Turkey, Cultural Tours to Turkey, Hobby Eco and Nature Tours Holidays to Turkey,  Beach and Plateau Holidays in Tuirkey, Anatolian Civilizations, Ancient Cultural Museums in Turkey, Top Turkish Museums, Museums in Turkey, Anatolian Civilizations Museum, Istanbul Archeological Museum, Ephesus Museum, Mevlana Museum, Topkapi Museum, Museum of Topkapi Palace, Turkish Cities, Turkish Destinations, Ancient Cities in Turkey, Ancient Anatolian Cities, Turkey in Brief, Turkish Culture, Turks, Turkish Language, Turkish Philosophers....Circuits culturels en Turquie, Excurcions en Turquie, Vacances en Turquie, Circuits de Culture en Turquie, Circuits de Croyance en Turquie, Turquie, Villes Antiques en Turquie, Musees en Turquie, Empires Turcs, Revolution de Mustafa Kemal Ataturk, Turquie d'Ataturk, Culturele Tours in Turkije, Rondreizen in Turkije, Reizen naar Turkije, Culturele Rondreizen naar Turkije, Vakanties in Turkije, Groepsreizen naar Turkije, Turkije, Turkse  Geschiedenis, Geschiedenis van Turkije, Oude Steden in Turkije, Oude Beschavingen, Oude Anatolische Beschavingen, Turkse Steden, Turkse Musea, Musea in Turkije, Turkse Steden, Overzicht van Turkije, Turkije in het Kort, Turks, Turkse Taal, Turkse Gescheidenis, Osmaanse Rijk, Ottamaanse Rijk, Gezondheid Tours Vakanties in Turkije, Geloof Tours in Turkije, Culturele Tour Operator, Turkije Specialist