Troje, Trojaans

De stad Troje was lange tijd alleen bekend uit verhalen in de mythologie, zoals de oude Griekse heldendichten Ilias en Odyssee van Homerus en het Latijnse heldendicht Aeneïs van Vergilius.

Locatie:Troje (het huidige Hissarlik) lag bijzonder strategisch in het noordwesten van het huidige Turkije aan de Dardanellen. De Dardanellen verbinden de Egeïsche Zee met de Zee van Marmara. Wel is er altijd een zekere mate van twijfel geweest of het opgegraven Troje wel groot genoeg was voor het Troje van de Griekse schrijvers. Waar Homerus Troje en Ilium als één stad beschouwt zijn er andere schrijvers die dat niet doen. Zou Homerus ongelijk hebben, dan ligt er, het zij op een andere plaats aan de Dardanellen, het zij verder weg, nog een tweede, mogelijk groter Ilium/Troje. i

Troje, Trojaans

Archeologie

Opgravingen in Troje

De Trojaanse Oorlog

Aanleiding

Geschiedenis

Troje I-III

Troje IV-V

Troje VI-VII

Troje VIII-X

Schrift

Troje in de kunst

Archeologie

Alhoewel Heinrich Schliemann meestal gezien wordt als de vinder van Troje, waren er enkele 'archeologen' voor hem geweest. Allereerst was er Charles McLaren die in 1822 al de suggestie wekte dat hij in Hissarlik de mogelijke locatie van Troje had gevonden. De geleerden in die tijd hechtten niet veel waarde aan zijn observaties, omdat zij ervan overtuigd waren dat de klassieke werken over Troje fictie waren.

Heinrich Schliemann, naar eigen zeggen op basis van de Ilias, maar waarschijnlijk beïnvloed door Frank Calvert, begon in 1870 de opgravingen in de heuvel Hissarlik, en vond daar het oude Troje. In die tijd stond de archeologie echter nog in de kinderschoenen; de uiterst zorgvuldige opgravingstechnieken, waardoor deze wetenschap vandaag gekenmerkt wordt, bestonden destijds nog niet. Schliemann ging dan ook onbekommerd en vrij grof te werk. Hij slaagde er echter wel degelijk in Troje te vinden, met goudschat en al. Schliemann dacht dat deze goudschat, bestaande uit gouden sieraden, de "Schat van Priamus" was. Tegenwoordig staat echter wel vast dat deze vondst veel ouder was dan het Troje van de Trojaanse Oorlog. Schliemann slaagde erin de gevonden schat uit Turkije te smokkelen; na heel wat complicaties schonk hij hem aan zijn geboortestad Berlijn. Op het einde van WO II werd de goudschat - samen met andere kunstvoorwerpen - door het Russische leger meegenomen uit het gebombardeerde Berlijn. Hij bleef decennialang spoorloos. In de jaren negentig van de 20ste eeuw werd bekend dat de "Priamus schat" al die tijd opgeslagen was in een geheime ruimte van het Pushkinmuseum te Moskou. In dit museum wordt hij thans tentoongesteld.

Latere opgravingen zijn geleid door Carl Blegen in de jaren '30, en Manfred Korfmann sinds 1977. i

Opgravingen in Troje

1863, 1865 Frank Calvert (kleinschalig)

1870 Heinrich Schliemann (proefopgraving)

1871-1873 Heinrich Schliemann, Frank Calvert

1878-1879 Heinich Schliemann, Rudolf Virchow

1882 Heinrich Schliemann, Wilhelm Dörpfeld

1890 Heinrich Schliemann, Wilhelm Dörpfeld

1893-1894 Wilhelm Dörpfeld 

1932-1938 Carl Blegen 

1988-2005 Manfred Korfmann Brian Rose i

De Trojaanse Oorlog

Hoewel het onomstotelijk kwam vast te staan dat de stad Troje echt bestaan had, riep de opgraving ook grote vragen op. Er werd namelijk niet één stad gevonden maar een heel stel steden boven op elkaar. Troje wordt verdeeld in 10 lagen, die elk zelf in nog weer meer bouwperiodes worden verdeeld. De oudste is van het 3e millennium v.Chr., de jongste uit de Byzantijnse tijd. De stad was dus meerdere malen verwoest en vervolgens op de puinhopen van de vorige weer opgebouwd.

Vandaag de dag vermoeden de meeste wetenschappers dat op Troje VIIa het Troje van de Ilias is gebaseerd. De sporen van de verwoesting van Troje VIIa zijn consistent met wat men bij een inname na belegering zou verwachten, en de tijd (ca. 1180 v.Chr.) komt overeen met de traditionele datum van de Trojaanse Oorlog. Wel is een probleem dat volgens de traditie Mycene de leidende rol had in de Trojaanse Oorlog, maar deze stad werd enige tijd vóór Troje VIIa verwoest. Wat tijd betreft zou Troje VI daarom meer geschikt zijn om het Troje van de Trojaanse oorlog te zijn. Het is echter niet zeker dat Troje VI in een oorlog vernietigd is; Carl Blegen vermoedde dat dit door een aardbeving was veroorzaakt.

Een niet onwaarschijnlijke theorie is dat deze oorlog een onderdeel was van de brandkatastrofe die het hele oostelijke bekken van de Middellandse Zee overspoelde in de eerste decennia van de 12e eeuw v.Chr.

De Trojaanse Oorlog wordt beschreven in diverse werken uit de Grieks-Romeinse oudheid. Het bekendst is de Ilias (Ilium = Troje) van Homerus. Het was een conflict tussen de bewoners van Troje en de Grieken. Vermoed wordt dat het verhaal gebaseerd is op ware gebeurtenissen rond 1180 voor Christus (zie ook Troje VI-VII).

De Grieken belegerden Troje tien jaar lang. Uiteindelijk deden ze alsof ze weggingen, maar ze lieten een groot houten paard achter, een list bedacht door de Griek Odysseus, waarin zich enkele Griekse soldaten bevonden. De Trojanen haalden het paard in triomf de stad in. De volgende nacht verlieten de soldaten het paard en openden zij de poorten van de stad voor het Griekse leger dat stilletjes was teruggekomen. Troje werd in brand gestoken en de meeste Trojanen kwamen om.

Deze tactische list staat bekend als het Paard van Troje. i

Aanleiding

Op het huwelijksfeest van Peleus en Thetis waren alle goden uitgenodigd, behalve de godin van de twist Eris. Zij was woedend en gooide om zich te wreken een gouden appel naar een groepje godinnen, met als opschrift "Voor de mooiste".

Paris, de zoon van Priamus (koning van Troje), moest vervolgens kiezen wie de mooiste godin van de drie was: Hera, Pallas Athena of Aphrodite.

Elk van de godinnen probeerde hem vervolgens om te kopen, om tot de mooiste godin gekozen te worden. De godin Aphrodite beloofde hem de mooiste vrouw van de wereld als hij haar zou kiezen, Hera beloofde hem macht en Athene beloofde hem militaire roem. Het aanbod van de mooiste vrouw kon Paris niet weerstaan en hij koos Aphrodite uit als de mooiste godin. Als beloning liet Aphrodite Helena schaken, uit het Griekse Sparta en Paris nam haar mee naar Troje. Helena was de dochter van Leda en getrouwd met Menelaos, de koning van Sparta. Melenaos was woest en trok met Agamemnon naar Troje om zijn vrouw terug te krijgen.

Door de keuze van Paris voor Aphrodite zou de laatste hem en Troje bijstaan, terwijl de woedende Hera en Athena de andere partij zouden kiezen. Hierdoor raakten ook de Goden verdeeld in een pro-Grieks en een pro-Trojaans kamp, en stonden beide partijen dan ook bij op het slagveld. Dit is echter de mythologische verklaring, een andere verklaring voor de oorlog zou een conflict zijn over de handelsroutes. Troje beheerste de Hellespont, een doorgang naar de zwarte zee, Mycene voerde handel rond de Egeïsche zee. Mycene was uit op veroveringen. Homerus kon dit echter niet opnemen in zijn Ilias (omdat hij dan in problemen kwam) waardoor hij dat deel van zijn verhaal ging halen uit een legende die toen reeds bestond. i

Geschiedenis

De geschiedenis van Troje wordt uitvoeriger behandeld in de artikelen Troje I-III, Troje IV-V, Troje VI-VII en Ilion. Als we de verschillende lagen waarin resten van de stad liggen de revue laten passeren, zien we 

Troje I-III

• Troje I - ca. 2920-2480/20. Eerste nederzetting, uit de vroege bronstijd.
• Troje II - ca. 2600-2480/20. Een welvarend paleis- of tempelcomplex, dat het hoogste deel van de stad innam.
• Troje III - ca. 2480/20-2300. Het paleis- of tempelcomplex wordt niet weer opgebouwd, en in plaats daarvan ontstaan meer woonhuizen. i

Troje IV-V

• Troje IV - ca. 2200-1900. Minder welvarende tijd.
• Troje V - ca. 1900-1750. Wederopbloei van Troje. i

Troje VI-VII

• Troje VI - ca. 1700-1250/30. Een grote en machtige stad, met een imposante burcht op de top van de heuvel.
• Troje VIIa - ca. 1250/30-1180. Waarschijnlijk het Troje van de Trojaanse Oorlog.
• Troje VIIb - ca. 1180-na 1000. Troje blijft een handelscentrum, maar niet zo welvarend als ten tijde van Troje V. i

Troje VIII-X

• Troje VIII - ca. 700-85 v.Chr. Griekse stad, aanvankelijk minder belangrijk, maar kwam in de Hellenistische tijd tot grote bloei.
• Troje IX - 85 v.Chr.-ca. 500 n. Chr. Een Romeinse stad, als eerbewijs aan Aeneas, van wie de Romeinen zouden afstammen. Welvarend door bezoeken en giften van keizers en rijke Romeinen.
• Troje X - 12e-13e eeuw. Bescheiden nederzetting in de Byzantijnse tijd.

Vanaf de 14e eeuw was Troje verlaten totdat het door Calvert en Schliemann werd teruggevonden. i

Schrift

In 1995 werd voor het eerst een geschreven bron uit het Troje van de bronstijd (Troje I-VII) gevonden, een zegel van een schrijver uit Troje VIIb (einde 12e eeuw v.Chr.) Het is geschreven in het Luwisch, een Indo-Europese, sterk aan het Hettitisch verwante taal, bekend uit zuidwest- en west-Anatolië. Ook andere aspecten van Troje laten een sterke Anatolische/Hettitische invloed zien, meer dan een (hoewel zeker ook aanwezige) Myceense. i

Troje in de kunst

Allereerst was er natuurlijk Homerus die zijn Ilias en Odyssee schreef over de Trojaanse oorlog.

Vergilius, die met zijn werk de Aeneis Homerus zowel probeerde na te volgen als te overtreffen, vertelt in boek II over Troje. Dit boek gaat over de inname met het houten paard, waarover in de Ilias niet gesproken wordt. Er staat in hoe een houten paard gebouwd werd, hoe daarin mannen werden verstopt en hoe de Grieken de Trojanen zo ver kregen om het paard de stad in te krijgen. Ondertussen deden de Grieken alsof ze vertrokken en verstopten zij zich achter het eiland Tenedos. De listige Griek Sinon haalde de Trojanen over met een hoop gejammer over hoe de Grieken met hem zijn omgegaan. De Trojanen kregen medelijden en geloofden Sinon daarom ook toen hij zei dat het paard een geschenk was en dat de Grieken echt vertrokken waren. De priester Laocoön probeerde de Trojanen nog tegen te houden, maar hij werd samen met zijn twee zoons gedood door twee zeeslangen. De Trojanen sleepten het paard de stad binnen en gingen feest vieren. Toen iedereen lag te slapen, uitgeput van het feest bevrijdde Sinon de Grieken uit de buik van het paard, doodden deze de wachten, openden de poorten en lieten de andere teruggekeerde Grieken de stad binnen. De Trojanen werden afgeslacht en de stad werd in brand gezet. De held van het verhaal, Aeneas, wordt in een droom door een andere reeds overleden Trojaanse held, Hector, in zijn droom gewaarschuwd om de stad te verlaten. Dat doet Aeneas uiteindelijk ook. Bij de vlucht verliest hij z'n vrouw Creüsa, wat de poort openzet voor een latere relatie met Dido, koningin van het kersverse Carthago. Zijn omzwervingen over de Middellandse Zee beginnen dan.

Wolfgang Amadeus Mozart zijn opera Idomeneo gaat over de koning van Kreta Idomeneo die Troje ten val heeft gebracht. Als hij de storm van Poseidon/Neptunus passeert in ruil voor zijn zoon Idamante, moet hij deze laatste offeren bij thuiskomst op Kreta. Bij die voltrekking komt de god alsnog tussenbeide en doet Idomeneo afstand van de troon ten gunste van zijn zoon.

De componist Hector Berlioz baseerde zijn opera Les Troyens op de inname van Troje. i

TransAnatolie Info

Welkom bij de TransAnatolie info-pagina's. Op deze pagina's zult u achtergrondinformatie over ons bedrijf, onze bureaus, onze huidige baanaanbiedingen en meer info over huidige en toekomstige reisproducten en de diensten vinden.

Als u de informatie, die u nodig hebt, niet kon vinden op deze pagina's en/of op onze andere pagina's, kunt u altijd contact hebben met ons bij: info[at]transanatolie.com   i

TransAnatolie Tour (Meertalige Culturele Touroperator, Turkije Culturele Vakantie Specialist)

De meertalige teamleden van de TransAnatolie Tour hebben vele jaren waardevolle ervaring in het voorzien van culturele, historische, geloof/bijbelse, archeologische, architecturale reizen en reiservaringen, met uitstekende kwaliteit van de dienst (QoS). TransAnatolie Tour ontwikkelt zijn programma's met een netwerk van Specialisten, die goed erkende, lokale, regionale, nationale, en internationale experts bij de bovenkant van hun gebieden zijn. Deze Specialisten delen hun kennis, inzicht en visie die een diepgaand insiders inzicht verstrekken in wat een bepaalde cultuur onderscheidt en welke factoren zijn evolutie gestalte gaven. i

TransAnatolie Tour (Culturele Touroperator, Reisorganisatie, Turkije Culturelevakantie Specialist) is lid van